του Φερνάντ Πλανς
ΝΑ ‘ΣΑΙ ΑΝΑΡΧΙΚΟΣ
Το να ‘σαι αναρχικός συνίσταται πάνω απ’ όλα στο να είσαι καλός· είναι να σκέφτεσαι, να ονειρεύεσαι, να συζητάς χωρίς σεχταριστικές προσκολλήσεις.
Είναι να μισείς καθετί που επιφέρει πόνο, δάκρυα, θάνατο.
Είναι να αντιλαμβάνεσαι και να εξηγείς τα πράγματα καθαρά, απλά, χωρίς το φόβο των συνεπειών, και ακόμα χωρίς να ‘χεις ελπίδα για κάποιο όφελος.
Είναι να απορρίπτεις καθετί που είναι άσχημο, μικροπρεπές, απάνθρωπο, δουλοπρεπές […].
Είναι να πλησιάζεις σε καθετί που είναι υπέροχο, καλό, υπερήφανο, δίκαιο, φιλικό στην ελευθερία και στην αλήθεια.
Είναι ν’ ακολουθείς το ίσιο μονοπάτι, χωρίς να αφήνεσαι ν’ αποσπάσαι από τις απειλές, ούτε απ’ τις προσβολές και τις εκκλήσεις για προδοσία.
Είναι να ‘σαι αρωγός, να αντιμετωπίζεις τα δεινά των συνανθρώπων μας· ένας αγωνιστής, να βαδίζεις στην εμπροσθοφυλακή των επαναστατών· ένας στοχαστής, να διαβλέπεις την αυγής μιας καλύτερης μέρας.
Είναι να περιποιηθείς τον εραστή, να οδηγείς τα μετέωρα βήματα του παιδιού, να σέβεσαι τους ηλικιωμένους, να εμπλέκεσαι όπου υπάρχει αλληλοβοήθεια γύρω μας.
Είναι, χωρίς οίκτο, να χτυπάς τον τύραννο, τον απατεώνα, τον ασυνείδητο κερδοσκόπο, […] κι είναι να κινείσαι με τους ήχους της μουσικής κλίμακας, είν’ ο θαυμασμός μπροστά από ένα έντομο, είναι το κλάμα μπρος σ’ ένα άνθος.
Είναι να μην περιορίζεσαι από κανέναν ορίζοντα, κανένα σύνορο· είναι να εύχεσαι να ‘σαι αδερφός με όλα τα ανθρώπινα όντα, χωρίς να σχετίζεσαι με τις ράτσες, τις γλώσσες ή τα χρώματα.
Είναι να κρατάς τον λόγο σου όταν τον έχεις δώσει ελεύθερα.
Είναι να σκαρφαλώνεις στα βουνά, να διατρέχεις τις πεδιάδες, να μπάζεις τα σώματά μας στα νερά του ρέματος, στις αναζωογονητικές αχτίδες του ήλιου.
Είναι ν’ απολαμβάνεις τα ωραία, ώριμα φρούτα, είναι να δαγκώνεις άλλο ένα […] της αγάπης· είναι να κάνεις τα ζώα δεύτερη οικογένειά σου, με πίστη, αγάπη, τρυφερότητα.
Είναι να ζεις έντονα και χωρίς προκαταλήψεις, χωρίς σεβασμό γι’ απαρχαιωμένα ήθη κι έθιμα, ζήλιες, μνησικακίες, μίση· να ζεις δυο ζωές, είναι σαν να ζεις δυο φορές.
Πόσοι έχουν πιστέψει πως ήταν αναρχικοί, αλλά ήταν τυφλωμένοι απ’ την εκθαμβωτική οπτασία. Σ’ αυτούς, ο υπεροπτικός εγωισμός καθίσταται ως υπεροχή, μια θρέψη […] τελείωσε το όμορφο όνειρο που διακρίνονταν, δεν φτιάχτηκαν γι’ αυτό το φανταστικό όνειρο, για να φέρουν σε πέρας αυτό το κάλεσμα.
Αλλά ακόμη, πόσοι ήταν αναρχικοί χωρίς να το ξέρουν, όλα αυτά τα ονόματα, που προχώρησαν σε μια ζωή θάρρους, […] εξέγερσης, γενναιοδωρίας, έχουν αφήσει μια μνήμη στην ιστορία που ήταν αντάξια του ονόματός μας, κι ακόμα τόσους άγνωστους που αγωνίστηκαν, υπέφεραν και πέθαναν, ώστε να προοδεύσει η ανθρωπότητα.
Προχώρα, φίλε, εσύ που με διαβάζει μπορεί και να διστάζεις, αλλά μη διστάζει άλλο πια, σου προσφέρεται η πιο υπέροχη απ’ όλες τις υποθέσεις.
Διάβασε, συλλογίσου, παρατήρησε, συζήτα, ανέλυσε, κατανόησε, και ρίξε τον εαυτό σου στη μάχη, οι απολαύσεις θα αποζημιώσουν πλήρως τους πόνους και στη δύση της ζωής σου, προτού κλείσεις τα μάτια μια για πάντα, όταν περνάει σε μια στιγμή όλη η ζωή σου μπροστά απ’ τα μάτια σου, καμιά έγνοια δεν θα ‘ρθει για να σε συνοφρυώσει, καμιά λύπη δεν θα χλομιάσει τα χείλη σου, αν δεν είναι η λύπη για το όνειρο που διακόπηκε και τερματίστηκε από εσένα.
__________________________________________________________________________
Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στο αναρχικό περιοδικό La Conquête du Pain («Η Κατάκτηση του Ψωμιού»), αλλά δημοσιεύτηκε και μεταφράστηκε από ένα χειρόγραφό του που υπάρχει στο διαδίκτυο. Επειδή το χειρόγραφο δεν έχει αντιγραφεί καλά υπάρχουν αυτά τα κενά μέσα στο κείμενο. Ο Πλανς ήταν στρατευμένος της “αναρχικής σύνθεσης” κι ήταν συντελεστής στην έκδοση της «Άγνωστης Επανάστασης» του Βολίν, όπως μας πληροφορεί ο αγγλόφωνος μεταφραστής. Έχει γράψει τις βιογραφίες των Λουίζ Μισέλ και Κροπότκιν, και συνέβαλε στον Πρόλογο της Γαλλικής μετάφρασης του Στίρνερ από τον Lasvignes.
Ο Fernand Planche δημοσίευε άρθρα, ενδιαφερόταν για την προπαγάνδα και τη δημοσιογραφία, αλλά δεν πίστευε στη λογοτεχνία καθαυτή. Ήταν αρχισυντάκτης στο «Η Κατάκτηση του Ψωμιού», το οποίο πήρε το όνομά του από το ομώνυμο βιβλίο του Κροπότκιν. Το περιοδικό κυκλοφόρησε τακτικά στα 1934-1935 σε 42 τεύχη. Αν και έκανε όλη την κύρια δουλειά για το περιοδικό, υπογράφει μόνο ένα άρθρο το οποίο αποδεικνύεται ένα πραγματικά ανθρωπιστικό κείμενο, σίγουρα από τα πιο όμορφα που αφιερώθηκαν στην Αναρχία.
Το πρωτότυπο γαλλικό κείμενο είναι σε μορφή ποιήματος. Η ελληνική μετάφραση αποδίδει κυρίως το νόημα του ποιήματος αυτού.
